Zespół niespokojnych nóg

Wśród wielu zaburzeń sennych, które uniemożliwiają nam efektywny wypoczynek, wskazuje się oraz częściej RLS, czyli zespół niespokojnych nóg, na które cierpi ok. 10 % ludzi na całym świecie. Jest to nieodparty przymus poruszania nogami połączony z mrowieniem i drętwieniem. Uczucie to jest bardzo trudne do dokładnego zdefiniowania, a więc także wielu cierpiących na tę dolegliwość nie jest świadomych możliwości jej wyleczenia. Często też nieprzyjemne zmęczenie nóg usprawiedliwiamy ogólnym, codziennym zmęczeniem naszego organizmu.

Z reguły RLS pojawia się lub nasila nocą, przez co chorzy brzydzą się ze snu i przewracają z boku na bok. Jest to uczucie drętwienia, mrowienia, swędzenia, drgania połączone z nieodpartą potrzebą wstania, poruszania się, energicznego zgięcia i prostowania nogi. Odczucia te występują głęboko w mięśniach pomiędzy kolanem, a kostką, rzadziej jednak w stopach, udach, ramionach i rękach. Pojawia się obustronnie, ale częściej występuje po jednej stronie ciała. Objawy te pojawiają się lub nasilają w stanie spoczynku nocnego lub kiedy w ciągu dnia pozostajemy długo w jednej pozycji. Jest to o tyle uciążliwa dolegliwość, że powoduje bezsenność i związane z nią skutki (niewyspanie zmęczenie, problemy z koncentracją), jak również uciążliwość i skrępowanie w wielu sytuacjach, które wymagają np. dłuższego siedzenia.

W większości przypadków zespół niespokojnych nóg wynika z innych zaburzeń somatycznych lub neurologicznych, jest wynikiem stosowania leków lub przyjmowania niektórych substancji. Stwierdza się, że większość przypadków zachorowań jest przyczyną niedoboru żelaza i związanej z nim niedokrwistości. Z badań wynika również, że przyczyną RLS mogą być zaburzenia w układzie wydzielającym dopaminę, czyli substancję chemiczną wytwarzaną w mózgu, a także uszkodzenie nerwów.

Diagnostyka choroby odbywa się wyłącznie na podstawie wywiadu z pacjentem na temat zgłaszanych przez niego dolegliwości. Zwykle zadaje się mu 4 podstawowe pytania:

• Czy występują nieprzyjemne dolegliwości w kończynach dolnych?
• Czy dolegliwości te występują w spoczynku?
• Czy dolegliwości te ustępują pod wpływem ruchu?
• Czy dolegliwości pojawiają się najczęściej wieczorem i w nocy?

W procesie leczenia zaleca się stosowanie diety bogatej w żelazo oraz magnez. We wtórnych postaciach zespołu niespokojnych nóg leczy się choroby podstawowe. Jeśli leczenie podstawowe nie przyniesie efektów, stosuje się terapię lekami dopaminergicznymi. Zmianie powinien również ulec nasz styl życia: zaleca się wykonywanie regularnych ćwiczeń fizycznych, ograniczenie spożycia kawy, nikotyny i innych używek, utrzymanie odpowiedniej higieny snu, spacery, masaże nóg. Dobrym sposobem są też ćwiczenia intelektualne w celu odwrócenia uwagi od nieprzyjemnych dolegliwości.