Uzależnienia

W ostatnich latach dużo mówi się o uzależnieniach od konkretnych substancji, a mówi się, bo i samo zjawisko przybiera na sile - traktowane jest już jako problem globalny, a wobec nas samych używa się określenia uzależnione społeczeństwo.

Samo uzależnienie oznacza utratę kontroli nad własnym myśleniem, zachowaniem, a nawet życiem, które sprowadza się do poszukiwania ciągłego kontaktu z daną substancją, która wywołuje określony stan emocjonalny.

Mówiąc o niszczącym wpływie nałogu mamy na myśli nie tylko te czynniki, które wpływają degradująco na nasz organizm – osłabiają układ odpornościowy i są podatnym gruntem do powstawania wielu chorób. Uzależnienie jest problemem nie tylko samego nałogowca, ale i osób z jego najbliższego otoczenia. O ile uzależnienie od papierosów czy alkoholu nie wzbudza już gwałtownych emocji, gdyż wpisało się w listę typowych problemów społecznych, tak poważniejsze jak. np. narkomania, wyzwalają wiele stereotypowych poglądów, co prowadzi do nieporozumień, pewnego rodzaju wrogości i izolacji uzależnionych od rodziny i przyjaciół. Uzależnienie jest więc złożonym procesem, który obejmuje szereg zmian zachowania i myślenia.

Lista czynników uzależniających wciąż się powiększa i obejmuje nałogi od tych popularnych do tych najbardziej nietypowych, wręcz banalnych jak herbata, czy czekolada. Do najgroźniejszych niewątpliwie zaliczymy uzależnienia fizjologiczne, czyli silną potrzebę stałego zażywania danej substancji, której niedostarczenie do organizmu skutkuje tzw. zespołem objawów odstawienia (gł. alkohol etylowy, nikotyna, opiaty, barbiturany stosowane jako leki nasenne). Uzależnienie psychiczne polega na silnej potrzebie stałego wykonywania jakiejś czynności, a wśród jego najważniejszych cech możemy wskazać osłabienie woli, nadmierną konsumpcję środka kosztem zdrowia swojego oraz otoczenia, wzrost tolerancji na działanie środka (potrzebujemy coraz to większej dawki), samousprawiedliwiające wykonanie danej czynności oraz zależność psychiczną, czyli niemożność przerwania zachowań obsesyjnych związanych ze zdobywaniem i konsumpcją danej substancji. Istnieją również uzależnienia behawioralne, które wywołują pozytywne stany, np. masturbacja i pornografia, internet i gry komputerowe, hazard, praca, kupowanie, jedzenie, telewizja. Czasem mówi się o uzależnieniu społecznym, czyli uzależnieniu będącym wynikiem przynależności do danej grupy społecznej (subkultury), przejęcia ich nawyków i obyczajów na rzecz swojego dotychczasowego życia. Prowadzi to często do degradacji osoby jako członka społeczeństwa.

Uzależnienia niszczą nas powoli, ale skutecznie, a proces wyrwania się z „przymusowego przyzwyczajenia” jest niezwykle nużący, wymaga od chorego ogromnych pokładów silnej woli, a także wsparcia ze strony najbliższych. Nie bądźmy więc obojętni na to co dzieje się wokół nas - warto zainteresować się, zapytać, obserwować, gdyż wczesna interwencja zwiększa szansę wyleczenia.